Dewisiadau dyddiol gwyrdd

Beth mae Cymru’n ei wneud?

Mae gan Lywodraeth Cymru nifer o gynlluniau ar waith i helpu pobl i wneud dewisiadau dyddiol gwyrdd a hyrwyddo ailgylchu. 

• Hyrwyddo atgyweirio ac ailddefnyddio 

  Mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi mewn hyrwyddo atgyweirio ac ailddefnyddio yng Nghymru, gan gynnwys rhoi grantiau i awdurdodau lleol sydd wedi’u defnyddio i greu siopau atgyweirio ac ailddefnyddio yng nghanol trefi a chyfleusterau ailddefnyddio eraill mewn Canolfannau Ailgylchu Gwastraff Cartref. 

  
  Mae Llywodraeth Cymru wedi rhoi grantiau hefyd i gefnogi sefydliadau allweddol sy’n rhoi cyfleoedd i bobl fenthyca o Benthyg Cymru ac atgyweirio eu heitemau eu hunain gyda chymorth arbenigwyr lleol mewn Caffis Trwsio.   

• Cynllun dychwelyd ernes  

  Mae adborth o ymgynghoriad ar y cyd â Llywodraeth y DU yn cael ei ddefnyddio i gynllunio Cynllun Dychwelyd Ernes newydd ar gyfer cynwysyddion diodydd, a fydd yn golygu y byddwn yn talu blaendal bychan pan brynwn ddiod mewn cynhwysydd untro ond wrth ddychwelyd potel neu dun bydd hwnnw’n cael ei ad-dalu’n ôl i ni. 

• Pecyn Caffael Cymdeithas Llywodraeth Leol 

  Mae Llywodraeth Cymru yn helpu awdurdodau lleol i gyflwyno cynaliadwyedd i bopeth a wnânt, yn enwedig o ran lleihau allyriadau o’r nwyddau a’r gwasanaethau a ddefnyddiant.  

• Ymgyrch Bydd Wych  

  Mae’r Ymgyrch Bydd Wych yn gofyn i bawb gwneud newidiadau bychan ond pwysig i’r ffordd y maent yn ailgylchu, gyda’r nod o fod ar frig rhestr y byd.  

• Gwahardd plastigau untro 

  Cymru fydd cenedl gyntaf y DU i wahardd gwerthu cynhyrchion untro diangen i ddefnyddwyr. O hydref 2023, bydd gan awdurdodau lleol y pŵer i orfodi’r drosedd o gyflenwi neu gynnig cyflenwi eitemau sy’n cael eu taflu fel sbwriel cyffredin gan gynnwys cyllyll a ffyrc a chaeadau polystyren. 

• Ailgylchu 

  Rydym yn arweinydd byd-eang o ran ailgylchu yn y cartref; cesglir gwastraff bwyd o bob cartref ac mae canolfannau ailgylchu yn esblygu’n eco-barciau modern i barhau’r defnydd o adnoddau.  

  
  Fe wnaeth WRAP Cymru adrodd ar ei wefan Fy Ailgylchu Cymru fod 403,000 o dunelli o allyriadau CO2 wedi’u hosgoi drwy ailgylchu yn 2019/20 – mae hynny’n cyfateb i 81,356 o geir petrol yn cael eu gyrru am flwyddyn. 

  
  Ar hyn o bryd, mae Cymru’n ailgylchu 65.2% o wastraff trefol, sef un o’r cyfraddau ailgylchu uchaf yn y byd. Ond mae angen i ni wneud mwy dros yr amgylchedd drwy leihau faint o sbwriel yr ydym yn ei gynhyrchu. Erbyn 2025, nod y Llywodraeth yw lleihau gwastraff bwyd y gellir ei osgoi 50%, lleihau pob gwastraff 26% a chynyddu’r gyfradd ailgylchu 70%. Dysgwch ragor am sut y byddwn yn cyrraedd y targedau hyn.  

• Gwella casglu gwastraff busnesau Cymru.
  Mae Llywodraeth Cymru yn cyflwyno rheoliadau newydd a fydd yn ei gwneud yn ofynnol i bob gweithle wahanu deunydd ailgylchadwy yn yr un ffordd ag y mae’r rhan fwyaf o dai yn gwneud. Bydd hyn yn gwella ansawdd a maint y ffordd rydym yn casglu a gwahanu gwastraff. 

• Gwahardd plastigau untro.
  Cymru fydd y genedl gyntaf yn y DU i gymryd camau yn erbyn plastigau untro wedi i’r Senedd gymeradwyo deddfwriaeth i wahardd gwerthu cynhyrchion untro, diangen – gan gynnwys cyllyll a ffyrc, caeadau polystyren, gwellt yfed a ffyn balŵns.  

• Gwella ailgylchu deunydd pacio.
  Cyflwynodd Strategaeth Mwy nag Ailgylchu gynllun Cyfrifoldeb Estynedig Cynhyrchwyr i sicrhau bod cynhyrchwyr yn ysgwyddo costau diwedd oes llawn eu deunydd pacio a chyrraedd targedau ailgylchu deunydd pacio Cymru. Bydd hyn yn cynnwys labelu i’w gwneud yn haws i bobl ddeall yr hyn y gellir ac na ellir ei ailgylchu.  

• Cymorth ariannol gyda biliau dŵr 

  Fe wnaeth Dŵr Cymru fuddsoddi £12 miliwn yn 2022 i gefnogi ei gwsmeriaid mwyaf agored i niwed yn ystod yr argyfwng costau byw. Dysgwch ragor am sut y gall helpu drwy roi cymorth ariannol ac anariannol.  

• Ffitiadau dŵr ac offer effeithlon o ran ynni 

  Mae Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda Llywodraeth y DU i ddatblygu cynllun labelu ar gyfer ffitiadau dŵr ac offer a allai leihau’r defnydd o ddŵr yn sylweddol dros 25 mlynedd trwy sicrhau bod cynhyrchion yn fwy effeithlon o ran dŵr. 

• Cynlluniau clytiau golchadwy 

  Mae cynlluniau lleol yn cynnwys y North Wales Nappy Collective, sy’n cynnig cyngor a benthyca pecynnau clytiau golchadwy. Maent yn amcangyfrif eu bod wedi atal dros dair miliwn o glytiau a 26 miliwn o gynhyrchion mislif rhag mynd i safleoedd tirlenwi ers 2015. Dysgwch ragor am fanteision defnyddio clytiau golchadwy yma . 
  

Gwybodaeth bellach 

Er mwyn dysgu rhagor am y dewisiadau dyddiol y gallwch chi eu gwneud i leihau eich effaith ar yr amgylchedd ac arbed arian, cliciwch ar un o’r dolenni isod:

• Mwy na 200 ffordd o arbed dŵr gan Connect4Climate. 

• Sut y mae Dŵr Cymru yn cefnogi cwsmeriaid bregus. 

• Mae Maint Cymru yn sicrhau bod Cymru yn rhan o’r ateb byd-eang i newid hinsawdd. Dysgwch ragor yma. 

• Angen benthyca rhywbeth? Dewch o hyd i Lyfrgell Pethau yn agos atoch chi. 

• Gallwch drefnu atgyweirio eitemau’r cartref sydd wedi torri yn rhad ac am ddim mewn Caffis Trwsio. Dysgwch ragor yma. 

• Mae ’Bydd Wych, Ailgylcha’ yn llawn awgrymiadau i’ch helpu i ailgylchu. 

• Gallwch gael cymorth a chyngor i’ch helpu chi gyda’r costau byw cynyddol.