Beth sy'n digwydd ym mis Mai: Dathlu natur ledled Cymru

Mai Di-dor (1-31 Mai)

Cofleidiwch eich ochr wyllt yr haf hwn gyda Mai Di-Dor - y ffordd berffaith o roi hwb i ardd wyrddach, fwy bioamrywiol. Trwy adael i'ch lawnt dyfu ar wahanol hydoedd, rydych chi'n rhoi'r hwb sydd ei angen arnynt i bryfed peillio, adar, a bywyd gwyllt arall i ffynnu. A pham stopio ym mis Mai? Cadwch y momentwm i fynd gyda Mehefin Blodeuog a thu hwnt, gan droi'ch gardd yn hafan i natur drwy gydol y flwyddyn.

Mae llai o dorri gwair yn golygu mwy o flodau, mwy o wenyn byrlymus, a phlaned iachach - felly beth am gymryd rhan? P'un a yw'n ardd, parc, neu hyd yn oed ymyl ochr y ffordd, mae pob darn heb ei dorri yn helpu Cymru i flodeuo. Archwiliwch ystod o adnoddau i'ch helpu i fanteisio i'r eithaf ar fis Mai Di-Dor.

Wythnos Ymwybyddiaeth Draenogod (4-10 Mai)

Mae draenogod mewn trafferth, ac mae angen ein help arnynt. Wrth i'r crwydrwyr bach eiconig hyn wynebu dirywiad serth, mae Wythnos Ymwybyddiaeth Draenogod yn taflu goleuni ar yr heriau maen nhw'n eu hwynebu - o golli cynefinoedd gan eu bod yn cael eu dinistrio, i beryglon ar y ffyrdd.

Eisiau gwneud eich rhan? Cadwch lygad am weithdai cymunedol, prosiectau cadwraeth lleol, a digwyddiadau gwirfoddoli, lle gallwch helpu i amddiffyn y creaduriaid pigog annwyl hyn. Gellir dod o hyd i gyngor ar wneud gerddi a mannau gwyrdd yn gyfeillgar i ddraenogod yma.

Diwrnod Adar Mudol y Byd (10 Mai)

Bob blwyddyn, mae miloedd o adar mudol yn teithio pellteroedd anhygoel, gan groesi'r cefnforoedd a'r cyfandiroedd i ddod o hyd i fwyd a mannau nythu - ac mae Cymru yn chwarae rhan hanfodol yn eu taith. Mae gwlyptiroedd a hafanau arfordirol fel Ynys Môn, Penrhyn Gŵyr, ac Ynys Skomer yn fannau aros hanfodol, ac yn cynnig man gorffwys diogel i adenydd blinedig.

Mae'r Wythnos Adar Mudol y Byd yn gyfle i ddathlu a diogelu'r teithwyr anhygoel hyn. Ymunwch ag RSPB Cymru a grwpiau cadwraeth lleol ar gyfer teithiau cerdded tywysedig, digwyddiadau gwylio adar, a sgyrsiau arbenigol, lle gallwch weld rhywogaethau fel gwenoliaid, pibyddion y traeth, a môr-wenoliaid yn cyrraedd.

Wythnos Rhywogaethau Goresgynnol (12-18 Mai)

Mae rhywogaethau estron goresgynnol yn bygwth goroesiad ein bywyd gwyllt brodorol a'n hecosystemau naturiol, yn costio bron i £2 biliwn y flwyddyn i economi'r DU, a gallant hyd yn oed niweidio ein hiechyd ac ymyrryd â gweithgareddau rydyn ni'n eu mwynhau.

Yn ystod Wythnos Rhywogaethau Goresgynnol mae cyfres o weminarau, digwyddiadau codi ymwybyddiaeth a digwyddiadau gwirfoddol y gallwch ymuno â nhw. Dysgwch sut allwch chi gymryd rhan yma.

Wythnos Ffermio Cyfeillgar i Natur (19-25 Mai)

Mae ffermwyr yn chwarae rhan allweddol wrth warchod natur wrth dyfu'r bwyd rydyn ni'n dibynnu arno.

Ydych chi eisiau gweld Wythnos Ffermio Cyfeillgar i Natur ar waith? Mae llawer o ffermydd yn agor eu gatiau i'r cyhoedd, gan gynnig teithiau cerdded tywysedig, teithiau fferm, a phrofiadau ymarferol i arddangos sut mae ffermio sy'n gyfeillgar i natur yn gweithio. Cewch wybod rhagor yma.

Diwrnod Gwenyn y Byd (20 Mai)

Y gwenyn yw arwyr anhysbys ein hecosystemau, sy'n peillio planhigion yn ddiflino i roi ffrwythau a hadau y gallwn eu bwyta i ni ac i fywyd gwyllt. Mae llawer o wahanol rywogaethau o wenyn gan gynnwys gwenyn unig, cacwn a gwenyn mêl.

Yng Nghymru, mae gwenyn mêl yn cael eu rheoli i raddau helaeth gan wenynwyr, ac nid ydynt yn dirywio. Nid yw cynyddu eu niferoedd trwy osod cychod gwenyn yn helpu bioamrywiaeth.

Yn anffodus, mae gwenyn gwyllt yng Nghymru bellach i'w cael mewn llai o leoedd nag y maent wedi'u darganfod yn y gorffennol ac mae rhai yn wynebu dyfodol ansicr.

Mae angen amgylchedd ar wenyn sydd â ffynonellau bwyd amrywiol a maethlon, dŵr a safleoedd nythu, ac sydd yn rhydd o blaladdwyr lle bo hynny'n bosibl. Mae blodau gwyllt yn darparu bwyd da i bryfed peillio ac felly hefyd llawer o flodau gardd.

Dyma lle gallwch chi helpu. Allwch chi greu gofod yn eich gardd neu yn eich cymuned leol a allai ddarparu bwyd a lloches i wenyn gwyllt?

Edrychwch ar Ganllaw Gweithredu Caru Gwenyn er mwyn gweld pa gamau y gallwch eu cymryd. Torri eich glaswellt yn llai aml yw un o'r ffyrdd symlaf y gallwch ganiatáu i flodau dyfu, a darparu bwyd. Gallech adael ardal i dyfu'n wyllt, neu gallech blannu blodau y gall pryfed gasglu paill a neithdar yn hawdd ohonynt. Mae gan y dudalen we Caru Gwenyn ddeunyddiau defnyddiol fel rhestr blanhigion, llyfryn Plannu ar gyfer Pryfed Peillio, posteri, manylion cyswllt ar gyfer eich Hyrwyddwr Caru Gwenyn lleol ac astudiaethau achos y gobeithiwn y byddant yn eich ysbrydoli.

Gan weithio gyda'n gilydd gallwn helpu ein gwenyn gwyllt a gwneud gwahaniaeth. 

Diwrnod Rhyngwladol Bioamrywiaeth (22 Mai)

Mae'r digwyddiad byd-eang hwn yn taflu goleuni ar yr amrywiaeth anhygoel o rywogaethau sy'n galw'r Ddaear yn gartref - ac mae Cymru yn enghraifft wych o wydnwch a harddwch natur.

Mae yna ddigon o ffyrdd y gall pobl yng Nghymru ddathlu Diwrnod Rhyngwladol Bioamrywiaeth ar 22 Mai. Dyma rai syniadau:

• Ymunwch â digwyddiadau lleol – Mae Partneriaeth Bioamrywiaeth Cymru yn cynnal amryw o weithgareddau ar thema natur ledled y wlad, o arolygon bywyd gwyllt i weithdai cadwraeth.

• Archwiliwch warchodfeydd natur – Ymwelwch â llefydd fel Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog neu Arfordir Penfro i werthfawrogi bioamrywiaeth gyfoethog Cymru.

• Cymryd rhan mewn gwyddoniaeth dinasyddion – Cymerwch ran mewn arolygon fel y Cynllun Cofnodi Chwilod Olew, Mapiwr Mamaliaid  neu’r Gofrestr Coed Hynafol.

Mae mis Mai yn mynd i fod yn fis llawn cyfleoedd i ailgysylltu â natur. P'un a ydych chi'n gadael i'ch gardd dyfu'n wyllt, yn gwrando ar yr adar, neu'n cymryd camau i gefnogi bioamrywiaeth, mae pob gweithred fach yn gwneud gwahaniaeth. Cymerwch ran er mwyn sicrhau bod y mis hwn yn ddathliad o'r byd naturiol yng Nghymru.